Meerjarendoelen

De wettelijke toezichtstaak is beter en efficiënter uitgevoerd

Toelichting op meerjarendoel

We voeren ons toezicht uit op basis van het Beleidskader Interbestuurlijk Toezicht (IBT) Provincie Utrecht 2021-2024. Via dit Beleidskader ontwikkelen wij, in de geest van de eind 2023 afgeronde landelijke Agenda Toekomst van het (interbestuurlijk) Toezicht (ATT), onze toezichtrol verder door. Daarbij zijn transparantie, een bepaalde mate van uniformiteit in het toezicht en kennisdeling belangrijke onderdelen.
Bij IBT-omgevingsrecht en IBT-informatiebeheer blijven wij het toezicht risico-gericht uitvoeren: meer quickscans bij goed presterende gemeenten, uitgebreider toezicht bij minder presterende gemeenten. Wij passen met ingang van 2024 het nieuwe aanvullend beleidskader IBT huisvesting vergunninghouders toe, waarmee we voor dit toezichtsdomein voorspelbaarder en flexibeler de IBT-interventieladder kunnen gebruiken.
Dit jaar stellen wij een nieuw Beleidskader IBT op voor de periode 2025-2028.

Gemeenten worden in aanloop naar de begroting 2024 geconfronteerd met (financiële) onzekerheden. Zo blijft er onduidelijkheid over de ontwikkeling van de Algemene Uitkering voor de jaren na 2025 en onzekerheid over de extra bijdrage voor de jeugdzorg vanaf 2026. Mede vanwege de extra toegezegde middelen voor de jaren tot en met 2025 is de verwachting dat de meeste Utrechtse gemeenten erin zullen slagen een sluitende begroting 2024 vast te stellen. Vanuit de VNG is een oproep gedaan aan de gemeenten om de lasten voor de jaren 2026 en 2027 realistisch in beeld te brengen zodat de financiële tekorten zichtbaar gemaakt worden. We constateren tegelijkertijd dat gemeenten worden beperkt bij de uitvoering door de krappe arbeidsmarkt. Dit geldt overigens ook voor de andere IBT-domeinen. De komende periode zullen we effecten van bovenstaande terugzien in de uitkomsten van het IBT met waar nodig een strakkere monitoring van gemeenten en het intensiever volgen van de ontwikkelingen tot gevolg.

Gezien de blijvend grote opgave voor de huisvesting vergunninghouders vergt dit ook in 2024 intensief toezicht. Dit betekent uitgebreidere ambtelijke en bestuurlijke monitoring van gemeenten en het uitvoeren van meer interventietrajecten. Om dit te kunnen uitvoeren is via de Kaderbrief 2024 1,2 fte aangevraagd voor het uitvoeren van IBT huisvesting vergunninghouders. Aangezien naar verwachting de taakstellingen voor de gemeenten evenals het woningtekort groot zullen blijven, blijft nauwe samenwerking met het provinciaal programma Versnelling Woningbouw en het Kansenmakersteam belangrijk.
De huisvestingsopgave statushouders is nauw verbonden met de asielopgave. Het Rijk werkt aan een wetsvoorstel waarbij gemeenten een wettelijke taak krijgen om geschikte asielopvangvoorzieningen te creëren (de ‘spreidingswet’) en waarbij provincies in de toekomst een nieuwe toezichtrol krijgen. Via het IPO volgen wij nauwgezet deze wetsvoorbereiding.

Het behandelen van klachten en signalen vanuit de samenleving over de uitvoering van medebewindstaken door lokale overheden is onderdeel van onze wettelijke IBT-taak. IBT neemt deel aan het recent opgerichte provinciale netwerk klachtbehandeling. In 2024 wordt de opgedane kennis uit het netwerk gebruikt om de IBT-klachtenafhandeling verder te optimaliseren. Dit past bij de verbinding met de samenleving, zoals opgenomen in het Coalitieakkoord 2023-2027. We onderzoeken in 2024 de mogelijkheden om beleidstoezicht op de waterschappen en IBT beter op elkaar aan te laten sluiten.