Groen groeit evenwichtig mee

1.1.5	In een groeiende regio groeit groen evenwichtiger mee met rode ontwikkelingen
Toelichting op meerjarendoel
De regio Utrecht is de snelst groeiende regio van Nederland. Het is een uitdaging om het juiste evenwicht te vinden tussen het bouwen van woningen met bijbehorende infrastructuur en het bewaren en versterken van groen en (cultuur)landschap voor een gezonde leefomgeving voor de huidige en toekomstige generaties. Daarom is in 2020 gestart met het programma Groen Groeit Mee een programma waarmee Utrechtse overheden samenwerken aan de ambitie om het (recreatieve) groen en water in onze regio evenwichtig mee te laten groeien met de verstedelijking. Op 7 februari 2022 is het Groen Groeit Mee pact ondertekend door alle Utrechtse overheden en tal van (groene) organisaties. Hiermee is slagkracht ontstaan om samen te werken aan de ingewikkelde ruimtelijke en maatschappelijke puzzel. Het meegroeien van groen is niet alleen ruimtelijk van belang, maar heeft ook een directe relatie met het welzijn van mensen. De provincie Utrecht kent, vergeleken met andere provincies, een hoge brede welvaart. Echter er is te weinig groen per inwoner: minder dan 200 m2 per inwoner. In het westelijke deel en het verstedelijkte gebied rondom Utrecht zelfs minder dan 100 m2 per inwoner. Een klimaatrobuuste, natuurinclusieve en gezonde groei van de provincie vraagt om extra inzet van regionale partijen en Rijk in beleefbaar groen en landschap rondom steden en dorpen, alsmede de kernrandzones, groene scheggen en binnenstedelijk groen. De doelstellingen en ambities van het Nationaal Programma voor het Landelijk Gebied (NPLG) en het Utrechtse Programma voor het Landelijk Gebied (UPLG) komen in grote mate overeen met de opgaven van Groen Groeit Mee. Via het NPLG/UPLG kan in het landelijk gebied een groot deel van de opgaven van Groen Groeit Mee via inzet op functiecombinatie worden gerealiseerd. Bijvoorbeeld via groenblauwe dooradering van het landelijk gebied, nieuwe bossen en natuur, de wateropgaven en natuurinclusieve landbouw. Bij Groen Groeit Mee wordt nadrukkelijk de recreatieve waarde van groen (beleefbaarheid, toegankelijkheid en aanwezigheid van recreatieve voorzieningen) toegevoegd en ligt de focus meer op het gebied tussen stad en land en de stad-landverbindingen voor mens en dier. Om dit concreet te maken zijn door de regiopartners vier voorbeeldgebieden voorgedragen, gekoppeld aan de verstedelijkingsopgaven, om te dienen als recreatief groen uitloopgebied. In de tijd dat deze begroting werd geschreven, werden voor twee van de voorbeeldprojecten intentieverklaring uitgewerkt om in gezamenlijkheid te gaan werken aan stappen richting de realisatie van de plannen van aanpak of onderdelen daarvan. Voor de overige twee voorbeeldgebieden wordt gewerkt aan de plannen van aanpak. De bekostigings- en financieringsstrategie Groen Groeit Mee laat zien dat de bekostiging van groen complex is en niet vanzelf tot stand komt. Sinds 2023 is er voor Groen Groeit Mee een bestemmingsreserve van € 6 miljoen beschikbaar. Deze is onder andere bedoeld om onze Groen Groeit Mee partners te activeren mee te investeren in de vier Groen Groeit Mee voorbeeldgebieden, de koppelkansen die zich voordoen bij de gebiedsontwikkelingen in het landelijk gebied en het leveren van ondersteuning bij de inzet van de Handreiking bij de uitleglocaties. We proberen de financiering verder zoveel mogelijk onder te brengen bij lopende (uitvoerings)programma's.

1.1.5

In een groeiende regio groeit groen evenwichtiger mee met rode ontwikkelingen

Toelichting op meerjarendoel

De regio Utrecht is de snelst groeiende regio van Nederland. Het is een uitdaging om het juiste evenwicht te vinden tussen het bouwen van woningen met bijbehorende infrastructuur en het bewaren en versterken van groen en (cultuur)landschap voor een gezonde leefomgeving voor de huidige en toekomstige generaties. Daarom is in 2020 gestart met het programma Groen Groeit Mee een programma waarmee Utrechtse overheden samenwerken aan de ambitie om het (recreatieve) groen en water in onze regio evenwichtig mee te laten groeien met de verstedelijking. Op 7 februari 2022 is het Groen Groeit Mee pact ondertekend door alle Utrechtse overheden en tal van (groene) organisaties. Hiermee is slagkracht ontstaan om samen te werken aan de ingewikkelde ruimtelijke en maatschappelijke puzzel.
Het meegroeien van groen is niet alleen ruimtelijk van belang, maar heeft ook een directe relatie met het welzijn van mensen. De provincie Utrecht kent, vergeleken met andere provincies, een hoge brede welvaart. Echter er is te weinig groen per inwoner: minder dan 200 m2 per inwoner. In het westelijke deel en het verstedelijkte gebied rondom Utrecht zelfs minder dan 100 m2 per inwoner. Een klimaatrobuuste, natuurinclusieve en gezonde groei van de provincie vraagt om extra inzet van regionale partijen en Rijk in beleefbaar groen en landschap rondom steden en dorpen, alsmede de kernrandzones, groene scheggen en binnenstedelijk groen.

De doelstellingen en ambities van het Nationaal Programma voor het Landelijk Gebied (NPLG) en het Utrechtse Programma voor het Landelijk Gebied (UPLG) komen in grote mate overeen met de opgaven van Groen Groeit Mee. Via het NPLG/UPLG kan in het landelijk gebied een groot deel van de opgaven van Groen Groeit Mee via inzet op functiecombinatie worden gerealiseerd. Bijvoorbeeld via groenblauwe dooradering van het landelijk gebied, nieuwe bossen en natuur, de wateropgaven en natuurinclusieve landbouw. Bij Groen Groeit Mee wordt nadrukkelijk de recreatieve waarde van groen (beleefbaarheid, toegankelijkheid en aanwezigheid van recreatieve voorzieningen) toegevoegd en ligt de focus meer op het gebied tussen stad en land en de stad-landverbindingen voor mens en dier. Om dit concreet te maken zijn door de regiopartners vier voorbeeldgebieden voorgedragen, gekoppeld aan de verstedelijkingsopgaven, om te dienen als recreatief groen uitloopgebied. In de tijd dat deze begroting werd geschreven, werden voor twee van de voorbeeldprojecten intentieverklaring uitgewerkt om in gezamenlijkheid te gaan werken aan stappen richting de realisatie van de plannen van aanpak of onderdelen daarvan. Voor de overige twee voorbeeldgebieden wordt gewerkt aan de plannen van aanpak.

De bekostigings- en financieringsstrategie Groen Groeit Mee laat zien dat de bekostiging van groen complex is en niet vanzelf tot stand komt. Sinds 2023 is er voor Groen Groeit Mee een bestemmingsreserve van € 6 miljoen beschikbaar. Deze is onder andere bedoeld om onze Groen Groeit Mee partners te activeren mee te investeren in de vier Groen Groeit Mee voorbeeldgebieden, de koppelkansen die zich voordoen bij de gebiedsontwikkelingen in het landelijk gebied en het leveren van ondersteuning bij de inzet van de Handreiking bij de uitleglocaties. We proberen de financiering verder zoveel mogelijk onder te brengen bij lopende (uitvoerings)programma's.

Beoogde resultaten

Groen Groeit Mee is een onderdeel in regionale en gemeentelijke ruimtelijke visies en –plannen en maakt vast onderdeel uit van concrete integrale gebiedsontwikkelingsopgaven;
De werking van de Handreiking Nieuwe Woongebieden Groen Groeit Mee is geëvalueerd en operationeel gemaakt. Het TEMPO-netwerk van het programma Versnelling Woningbouw wordt ingezet als ondersteuning aan gemeenten bij het toepassen van de Handreiking;
De Groene Fix Brigade is operationeel om te ondersteunen bij zoeken naar kansen en synergie tussen diversen beleidsvelden en het oplossen van knelpunten hierbij. Het Expertisecentrum is als kennispunt operationeel om alle partners van het Groen Groeit Mee Pact ondersteunen bij het efficiënt en maximaal binnenhalen van middelen voor de realisatie van de Groen Groeit Mee opgaven in de regio's;
In een aantal voorbeeldgebieden zijn met de betrokken partijen intentieovereenkomsten gesloten om gezamenlijk zowel de inhoud als de bekostiging verder te brengen. Tegelijkertijd zijn de eerste concrete (deel)projecten in deze gebieden in uitvoering.